CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye, “KOP illerinin bulunduğu bölgeye ait endemik bitkilerin envanterinin çıkarılması ve ticari kullanım potansiyellerinin araştırılmasına yönelik çalışma yapılmış mıdır? Endemik bitki türlerinin küresel iklim değişikliğinden kaynaklı olarak yok olma tehlikesine yönelik önlem alınmış mıdır? Bölgede kaç çeşit endemik bitki türü bulunmaktadır?” şeklindeki sorularını yöneltti.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli vermiş olduğu cevapta, “Bakanlığımızca yürütülen faaliyetler kapsamında 2013-2018 yılları arasında bahse konu KOP İllerinde Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi yürütülmüş olup, bazı illerde aynı taksontespit edilme olasılığından dolayı tüm KOP bölgesi alan bazında değerlendirildiğinde toplamda 2.651 endemik bitki taksonu tespit edilmiştir. Bu taksonlara ticari kullanım potansiyellerinin araştırılması kapsamında 2.651 endemik takson içerisinde 386 taksonun odun dışı bitkisel ürün olarak kullanımına yönelik ve ekonomik değerlerine ait bilgiler sahada çalışan uzmanlar tarafından tespit edilmiştir” dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde farklı yıllarda yürütülen "Türkiye Endemik Bitkileri Projesi", "Tehdit Altındaki Bitki Türlerinin Ekosistemlerinin Korunması ve Yönetimi Projesi" ve "Türkiye Genetik Çeşitliliğinin Yerinde Muhafazası Projesi" kapsamında Türkiye’de endemiklerinin tespit edilerek, hem yerinde hem de yeri dışında korunmaları için gerekli çalışmaların yapıldığını söyleyen Pakdemirli, “Tohumlu olan endemik bitkiler Ulusal Tohum Gen Bankasında ve Türkiye Tohum Gen Bankasında muhafazaya alınmıştır. Gen Bankalarında muhafaza edilen Konya İlinden toplanmış 81 adet endemik tıbbi aromatik bitki, Araştırma Enstitülerimiz bünyesinde yürütülen araştırma programlarında kullanılmak üzere değerlendirmeye alınmıştır” dedi.

MERA BİTKİLERİ DE BELİRLENDİ

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü bünyesinde bitki türleri ile ilgili yapılan çalışmalardan bir diğerinin de "Ulusal Mera Kullanım ye Yönetim Projesi" olduğunu hatırlatan Pakdemirli, “KOP İllerinin de bulunduğu 47 ilde mera alanlarında 3.444 noktadaki mera bitkileri ile ilgili bilgiler toplanırken, endemik türler de tespit edilmiştir. KOP İllerinin bulunduğu bölgede yapılan Ulusal Mera çalışmaları kapsamında; 153 tür tespit edilmiştir. Endemik bitkiler grubundan endemik Geofitlerle ilgili olarak TÜBİTAK 1007 destekli yürütülen "Türkiye Geofitlerinin Kültüre Alınması Yeni Tür ve Çeşitlerin İlgili Sektörlere Kazandırılması" projesi kapsamında tüm Türkiye Florası taranmış ve doğal yayılış gösteren Geofittürlerinin tamamına yakını toplanmış ve koruma altına alınmıştır. Bu proje sonucunda dünyada ılıman iklim kuşağımn en çok Geofit türüne sahip "Türkiye Geofit Koleksiyonu" oluşturulmuş; yeri dışında (ex-sitü) muhafaza altına alınmıştır. Toplanan türlerin envanteri çıkarılarak, endemizm durumları belirlenmiştir. Bu kapsamda Türkiye geofitlerinin tamamını kapsayan; tamamı orijinal fotoğraflı 2000 sayfa, 3 ciltlik "Türkiye Geofitleri" kitabı yayınlanmıştır” dedi.

45 TÜRÜN NESLİ TEHLİKEDE

Ekonomik potansiyeli olan geofit türleri üzerine kültüre alma çalışmalarının devam ettiği bilgisini veren Bakan Pakdemirli, “Diğer yandan nesli tehlike altında olan 45 tür belirlenerek yerinde (in-sitü) muhafaza için türlerin koruma projeleri uygulamaya başlanacaktır” dedi.

KOP bölgesi nadir endemiklerini de içeren kültüre alma ye ıslah projelerinin Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Geofit Araştırma Merkezinde yürütülmekte olduğunu söyleyen Bakan Pakdemirli, araştırma projelerini şöyle sıraladı. 

•Türkiye Florasında Mevcut Şakayık (Paeoniaspp.) Türlerinin Tespiti Islahı ve Yetiştirme Tekniklerinin Belirlenmesi-IV,

•Türkiye Florasinda Mevcut Hoş Kokulu Müşkürüm (Muscari spp.) Türlerinin Islahı ve İlgili Sektörlere Kazandırılması,

•Türkiye Florasında Mevcut Hoş Kokulu Süs Soğanı (Allium spp.) Türlerinin Islahı ve İlgili Sektörlere Kazandırılması,

•Türkiye Florasında Mevcut Dağ Sümbülü (Hyacinthella Schur) Türlerinin Farklı Yöntemlerle Çoğaltılması.

Bu projeler ve daha önce yürütülen TÜBİTAK destekli projeleri kapsamında Türkiye Florasında yayılışı olan ekonomik potansiyeli olan türlerin kültüre alınmakta olduğunu söyleyen Bakan Pakdemirli, “Islah çalışmaları yürütülerek süs bitkisi sektörüne kazandırılmaktadır. Bu kapsamda 236 çeşidi kapsayan "Süs Bitkileri Çeşit Kataloğu" yayınlanmıştır. Diğer yandan fitokimyasal içerikleri ve ilaç olarak kullanılabilirlik durumlarına dair araştırma çalışmaları yapılmaktadır” dedi.

ÇALIŞMALAR ÖNEMLİ AMA..

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, KOP bölgesindeki endemik bitkilere yönelik çalışmaların önemli olduğunu ancak geliştirilerek daha geniş kapsamda çalışmaların yapılması gerektiğini belirtti. Gürer, “Bu bağlamda erişilebilen her yerde gelecek adına araştırma ve değerlendirme çalışmalarının devamına ihtiyaç var. Çok zengin Anadolu topraklarında, yöreye özgü ve farklı nedenlerle yok olma riski taşıyan ya da yurt dışına kaçırılan tüm tür çeşitliliği ciddi olarak sahiplenilmelidir. Saptamalar rakamsal varlıktan öte korunmalıdır” dedi.